“Het was 70 dagen lopen. Hemelsbreed 771 kilometer, maar in werkelijkheid tegen de 1100. De starttemperatuur was rond de min veertig.” En na die 70 dagen is Marc Cornelissen uit Maassluis een van de eerste Nederlanders die op eigen kracht op de Noordpool is gekomen. De datum: 20 mei 1997.

Marc Cornelissen is professioneel avonturier. Dan heb je altijd een leuk gespreksonderwerp op verjaardagsfeestjes. Voor je werk naar de Noordpool of de Zuidpool, wie kan dat zeggen?

Marc is afgestudeerd als architect en wil ‘nog één keer iets doen’, voordat hij met zijn carrière zou beginnen. In zijn studententijd had hij wel met een collega-uitsmijter gesproken over een poolexpeditie. Getraind had hij ook, maar het komt er niet van.

Later komen die plannen terug. Na jaren van voorbereiding beginnen hij en vier anderen in maart 1997 aan een barre tocht vanaf Resolute Bay (Canada). “De groep was enorm goed voorbereid”, zegt Marc. “Er zaten ervaren alpinisten bij en mensen die behoorlijk getraind waren. Ook waren van te voren alle afspraken duidelijk op papier gezet. Eventuele ruzies al uitgepraat voordat ze kunnen ontstaan. Dat moet ook wel, want je bent op het poolijs op elkaar aangewezen.”

De ploeg bestaat uit Edmond Öfner, Hans van der Meulen, Wilco van Rooijen, Cas van de Gevel (Spijkenisse) en Marc Cornelissen. Bij het begin van de reis is de temperatuur -47 graden.

De trip is opgedeeld in drie stukken. Twee keer worden de mannen door een vliegtuig voorzien van extra proviand. Er gaan een soort sleeën mee, die ook kunnen drijven op het water. Op die manier kan je bepaalde stukjes water overbruggen. Of andere obstakels.

“Je moet niet vergeten dat het ijs op de poolkap drijft”, gaat Marc verder. “En dat drijft dus mee op de stroming van het water. Als je stil staat beweeg je nog steeds.” En zeker als het hard waait, in een storm bijvoorbeeld, dan werkt het ijs als een soort zeil en ga je helemaal hard.

Halverwege steekt er een storm op boven het poolijs. “We kwamen nauwelijks meer vooruit. Het enige wat we konden doen was liggen in de tent en zorgen dat alle kieren en naden in je kleding en je tent afgedicht zijn.” Na een paar dagen blijken de mannen tientallen kilometers naar het oosten afgedreven.

Toch is de langere route (de groep is 110 kilometer afgedreven) niet de grootste tegenslag die de expeditie tegenkomt. Cornelissen: “Tijdens de eerste week kreeg Cas van de Gevel enorm last van zijn rug. Het was een hernia. Hij beet door, maar kon gewoon niet verder. Toen het vliegtuig kwam voor de eerste bevoorrading is hij mee teruggegaan. Dat was wel even een moeilijk moment voor de groep.”

De omweg confronteert de groep met een nieuw probleem. Veel meer uitstel kunnen de mannen zich niet veroorloven. “Je werkt met een heel strak tijdschema”, zegt Marc. “Je kan maar tot een bepaalde datum opgepikt worden van de Noordpool. Na die datum weigeren piloten er te landen, omdat het te gevaarlijk is”.

Maar na ruim 70 dagen komt de noordpool dan toch in zicht. Cornelissen: “Je weet dat de Noordpool steeds van plek verandert, door de stroming en vorming van het ijs. Een monument hoef je daar dus niet te verwachten. Toch keek ik toen we in de buurt kwamen, keek ik om me heen of ik niet toch een aparte ijsformatie zag ofzo. Maar die was er niet. Het is gewoon een anonieme plek.”

De groep wordt daarna met het vliegtuig weer opgehaald. In het toestel zitten ook de drie mensen uit het basiskamp, die het team van afstand hebben ondersteund.

“Toen ik daar op de Noordpool stond had ik wel het idee ‘dit is het, het is mooi’, maar hier kom ik nooit meer terug”, zegt Cornelissen. Toch is hij er daarna nog meerdere keren geweest om wetenschappelijke experimenten uit te voeren.

“Die volgende keren waren zeker anders”, gaat Cornelissen verder. “De laatste jaren is er veel ijs op de Noordpool verdwenen. Met name in de zomer zie je dat duidelijk. Maar er is ook veel jaarlijkse variatie. Afgelopen winter zagen we plotseling een toename van 50% van oud, meerjarig zeeijs. En we zien grote verschillen tussen de diverse regio’s. Dit jaar deden we onderzoek in het gebied ten Noorden van Canada en Groenland waar we waarschijnlijk nog lange tijd ijsbedekking zullen zien, ook in de zomer. Je zou kunnen zeggen dat het dramatisch gestemd is met de Noordpool, maar er is ook perspectief. Laten we dit soort ijsgebieden beschermen en de opwarming van de aarde drastisch beperken. De strijd is nog niet gestreden.”

Tijdens een onderzoeksmissie in het Canadese poolgebied raakte Marc Cornelisse in het voorjaar van 2015 vermist. Het meest waarschijnlijke is dat hij, samen met zijn medereiziger te water is geraakt. Marc Cornelisse is 46 jaar geworden.