De Marathon van Rotterdam is een van de jaarlijkse sportieve hoogtepunten in onze regio. Vele duizenden mensen (2015: 15500 ingeschreven deelnemers) doen er aan mee. Het is een van de drukst bezochte marathons ter wereld. Dat is wel eens anders geweest. Foto: eter van der Sluijs – Wikipedia De allereerste marathon in Rotterdam stamt uit 1908. “Dat was toen in het kader van de Olympische Spelen”, zegt Guus van Veldhuizen van het Stadsarchief Rotterdam. “Die werden toen gehouden in Londen en in dat kader werd in Rotterdam op het Schuttersveld een groot evenement gehouden. Een van de onderdelen was een hardloopwedstrijd van en naar Gouda.” In dat jaar geldt nog niet de bekende afstand van 42 kilometer en 195 meter. Die wordt pas in Londen zelf vastgesteld, zodat de finishlijn precies komt te liggen voor de Koninklijke Loge in het Wembleystadion in Londen. In Rotterdam lopen de atleten nog 40 kilometer. “Er ging een auto van het Nieuwsblad aan vooraf”, gaat Van Veldhuizen verder. “Uit die wagen werden in Gouda postduiven losgelaten. Die gingen terug naar Rotterdam om door te geven wie als eerste bij het keerpunt was gekomen.” Voor en na de Tweede Wereldoorlog zijn er verschillende atletiekverenigingen die in Rotterdam een marathon organiseren. Maar het wordt geen terugkerend evenement. Burgemeester Van der Louw In 1980 wordt in Rotterdam het Nederlands Kampioenschap op de 25 kilometer gehouden. De finishlijn ligt midden op de Coolsingel. De Rotterdammers kijken hun ogen uit. Wat is dat een geweldig evenement! Onder de toeschouwers is toenmalig burgemeester Van der Louw. Die zou tegen zijn ambtenaren gezegd hebben dat een soortgelijk evenement jaarlijks moet plaatsvinden. Desnoods in de vorm van een marathon, zoals die dan al weer jaren in Amsterdam plaatsvindt. Sceptisch Op initiatief van een ambtenaar gaan de verschillende atletiekverenigingen die Rotterdam rijk is in gesprek over een marathon. De clubs zijn niet erg enthousiast. Ze willen liever een nieuwe atletiekbaan. Maar de marathon komt er, in het voorjaar van 1981. Er wordt gekozen voor een parcours rondom de Kralingse plas en dan een stuk richting de finish op de Coolsingel. De kranten zijn sceptisch over het plan. Ja, er is genoeg geld beschikbaar en ook is het parcours heel snel, maar de datum van 23 mei is helemaal verkeerd gekozen. Er is te veel concurrentie van andere races, zoals hardloopevenementen in Amsterdam en Utrecht en het NK dat in 1981 in het Westland wordt gelopen. De verslaggever van het Vrije Volk noemt de keuze van Rotterdam zelfs ‘volstrekt belachelijk’. Binnenstaddag Waarom dan persé die datum? Er is op 23 mei al een evenement in Rotterdam: de Binnenstaddag. En ook al loopt het parcours grotendeels rond de Kralingse Plas, de marathon moet een onderdeel worden van de Binnenstaddag. “Als de renners aankomen bij de finish aan de Coolsingel is het buitenluchtconcert net afgelopen”, schrijft Het Vrije Volk een paar dagen voor de marathon. Regen De Start van de Marathon van Rotterdam (1981) in de stromende regen. Beeld: TV Rijnmond Het regent pijpenstelen op de 23e mei. Toch is er één iemand die dat helemaal geen probleem vindt: John Graham. De Schot is aangetrokken als topper op de marathon. “Ik kan me elke stap nog prima herinneren”, zegt hij in een terugblik, ruim dertig jaar later. “Omdat ik uit Schotland kom ben ik gewend aan de regen. Het waren prima omstandigheden en ik was in een bloedvorm.” Graham vertelt dat hij zo overtuigd is van zijn eigen kunnen dat hij vooraf een tijd schrijft op een briefje: 2:09:45. Dat is de tijd die hij zou gaan lopen. Uiteindelijk is hij, ondanks de weersomstandigheden zelfs nog sneller: 2:09:28. Geen publiek De winnaar van de eerste Marathon van Rotterdam (1981), schot John Graham. Beeld: TV Rijnmond Graham komt ver voor de rest over de finish. De Coolsingel is overigens zo goed als leeg, want het is hondenweer. Vanwege de regen is het ‘buitenluchtconcert’ naar binnen verplaatst. Na de race zit Graham in het stadhuis uit te blazen. ‘Een wereldrecord was mogelijk geweest’, laat Graham weten. Lyrische pers John Graham. Beeld: TV Rijnmond De krant is lyrisch over de prestatie van de schot. “Hoe in vredesnaam loop je een marathon in 2:09:28 onder de volgende verrekte voorwaarden: een wolkbreuk … strijd zonder echte concurrentie en als enige uitdaging pijnscheuten in je zij op de laatste tien kilometer.” Het Vrije Volk voegt eraan toe dat Graham de marathon ‘op drie flessen cola’ heeft gelopen. De tijd van de eerste nieuwe marathon in Rotterdam is zo snel dat de NOS zou twijfelen aan de correcte lengte van het parcours. Graham krijgt een bedrag van omgerekend 750 Engelse ponden. Met zijn prestatie heeft Graham wel de Rotterdamse marathon op de kaart gezet. Tijdens de eerste marathon komen er 169 deelnemers over de finishlijn. Dat aantal groeit uit tot 11879 finishers in 2015. En wie weet ligt dat aantal op 10 april 2016 zelfs nog hoger.